25 Mart 2010 Perşembe

denge içgüdüsü / konum& uzaklığın dengeye etkisi

Hiçbir obje çevresinden soyutlanmış şekilde algılanmaz. Birşey görmek o şeye bir bütün içinde bir yer biçmeyi içerir: mekanda kendine ait bir yer, belli bir büyüklük ya da uzaklık...


Karenin geometrik merkezinde yer almayan daireyi, karenin geometrik merkezinde görmek isteriz. Denge içgüdüsü, algı seviyesinde bir gerilim yaratır. Bu gerilimin belli bir yönü ve şiddeti vardır. Bu bakış açısıyla algıladığımız çevre, farklı nesnelerin yarattığı gerilimlerdeki güçler dengesini ya da kararsızlığını içerir.

Karenin merkezi, görünmez bir güç odağıdır. Fiziksel olarak mevcut değildir. Vardığımız algısal çıkarımlar bazen, daha önceki bilgi ve deneyimlerimizin sonucudur. Fakat genel olarak çıkarımları, nesnenin verdiği ipuçları ile nesneyi görür görmez doğaçlama bir şekilde yaparız. Eksik verilerden bir bütün yaratırız.


Karenin merkezinde tüm güçler birbirini denger. Siyah disk, merkez ve kenarın tam ortasına yerleştirilirse, merkeze doğru çekim fazladır. Merkezin çekim gücü daha yüksek olduğundan, denge noktası merkez ile kenarın orta noktasına göre biraz daha kenara yaklaşacaktır.

Bu yaklaşıma göre sayfa üzerindeki görsel elemanlar, farklı çekim gücüne sahip mıknatıslar gibidir. Farklı yön ve ağırlığa sahip olan görsel unsurlar birbirlerini dengelediğinde göz rahatlar.

( Fiziksel ve psikolojik sistemler, en düşük gerilim seviyesini elde etme doğrultusunda bir değişim eğilimi gösterirler: Gestalt psikologlarından Max Wertheimer’a göre, 90 derecelik dik açı, olduğu gibi görünmez – 90 dereceden daha küçük görünür. Ancak çok kısa süreli bakılırsa 90 derece izlenimini verir.)
Örnek: Bir kare içinde iki siyah disk
Tek tek diskler kendi başlarına dengesiz görünebilir. Fakat bir çift oluşturduklarında tek tek değil bütün olarak algılanırlar. Karenin içindeki bu yeni ikilinin konumu, dengededir.

Aynı ikili, kare içinde farklı bir konumda bu dengeyi kaybedebilir. Simetrik çift olma durumu ile kare içinde yer aldıları konum birbiri ile çelişebilir. Aşağıdaki gibi:

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder